Bernburg

Geografie

Bernburg aan de Saale ligt centraal in Saksen-Anhalt. Het wordt geografisch begrensd door het Harzgebergte in het westen, de Magdeburger Börde in het noorden en het cultuurlandschap Dessau-Wörlitz in het oosten. De stad ligt 72 meter boven de zeespiegel; ze is verdeeld in de hoger gelegen bergstad ten oosten van de Saale en de dalstad op de westelijke oever. Het is de districtshoofdstad van de Salzlandkreis (SLK) met 33.000 inwoners, de vestigingsplaats van de hogeschool voor toegepaste wetenschappen van Anhalt en een industrie- en dienstencentrum. Bernburg omvat de dorpen Aderstedt (550 inwoners), Baalberge (1363), Biendorf (810), Gröna (554), Peißen (1202), Poley (602), Preußlitz (728) en Wohlsdorf (505).

Geschiedenis

Het is bewezen dat de plaats “Brandanburg” in het Ohrdruf-document van keizer Otto I van 29 juli 961 identiek is met het middeleeuwse “Berneborg”, het huidige Bernburg an der Saale. Eerst trokken de legers van de Karolingers door de stad, daarna de Ottoniërs, die grensversterkingen achterlieten, en later kreeg de stad te maken met handel en verandering op de oude zoutroute Magdeburg-Halle-Leipzig. Bernburg werd genoemd in 1138. De Annalista Saxo meldde: “Het kasteel, dat Berneburch wordt genoemd, werd platgebrand vanwege de tirannie die de markgravin Eilika van daaruit uitoefende”. In 1278 kregen de nederzettingen Alt- en Neustadt stadsrechten. Beide gemeenschappen werden in het midden van de 16e eeuw verenigd. Pas in 1825 werd de stad in het dal (Talstadt) verenigd met de stad aan de voorzijde van de berg (Bergstadt).

Door de gunstige ligging aan de Saale werd reeds in de 15e eeuw scheepvaart bedreven; de wol- en graanhandel waren belangrijk. Tijdens de Dertigjarige Oorlog veroverden de Zweden de stad tweemaal, maar werden uiteindelijk in 1638 door de Saksen verdreven. Van 1603-1863 was de stad de residentie (1765) en hoofdstad van de vorsten en later hertogen van Anhalt-Bernburg. Tot 1918 behoorde Bernburg tot het hertogdom Anhalt, tot 1945 tot de deelstaat Anhalt. Het regeringsgebouw (1746) op het marktplein, gebouwd door prins Victor Friedrich, is een prachtig gebouw uit die tijd. De vooruitstekende gevel toont twee beren die een wapenschild vasthouden onder de hoed van de prins.

De toeristische “Romaanse Weg” leidt sinds 1993 in de vorm van een acht naar de belangrijkste monumenten uit deze tijd in Saksen-Anhalt. De route werd in de zomer van 2007 verlengd. Langs de ongeveer 1000 kilometer lange route staan 80 gebouwen in 65 steden die tot de romaanse periode (800-1200) behoren. In Bernburg zijn er 2 aangewezen stenen getuigen van dit tijdperk, dat gekenmerkt werd door de invloed van de vroege Ascaniërs en hun belang in het Duitse koninkrijk vanaf de 10de eeuw, een Noord-Duitse feodale dynastie met haar voorvaderlijke kastelen in het Harzgebergte – de latere vorsten van Anhalt.Ooit stond in het district Waldau de romaanse dorpskerk St. Stephani.  De eerste documenten noemen het de “keulichen” toren.

In de naburige stad Nienburg an der Saale is een ander opmerkelijk monument op de “Romaanse Weg” de kloosterkerk van de H. Maria – H. Cyprianus. De oplettende bezoeker vindt nog andere Romaanse elementen in de architectuur van Bernburg. Bijvoorbeeld de resten van een slotkapel van St. Pancras aan de zaalzijde van het kasteel en de resten van een oude ringmuur aan de Schlossstraße. De slotkerk van St. Aegidien staat ook aan de Schlossstraße. Voordat zij werd omgebouwd tot grafkerk van het jongere geslacht der Asken, was zij een romaanse basiliek, waarvan het koor en de apsis bewaard zijn gebleven. In de Altstädter Marienkirche in de dalstad is een permanente tentoonstelling over de romaanse weg in de omgeving van Bernburg te vinden.

Lutherroute in Bernburg (Saale) – Bedevaartpad door Luthers land

Het Lutherpad leidt van Wittenberg, plaats waar de stellingen (31 oktober 1517) op de deur van de slotkerk werden geplakt en startpunt van de Reformatie, naar Eisleben met het geboorte- en sterfhuis van Maarten Luther. In 2017 vierden de deelstaat Saksen-Anhalt en de Evangelisch-Lutherse Kerk 500 jaar Reformatie. Het Reformatiedecennium 2008 – 2017 was al vroeg begonnen, en de eerste evenementen vonden al plaats in 2007, zoals de opening van het Lutherpad op 26 oktober 2007. Het pad verbindt originele plaatsen van de Reformatie. De Lutherse leer verspreidde zich in Bernburg vanaf 1526. Het veranderde Bernburg en Anhalt.

Bezoekers van de Lutherweg bereiken Bernburg via de Fuhne-fietsroute en verlaten deze via de Saale-fietsroute. In Bernburg bieden het museum in het kasteel, de Mariakerk en het klooster van de Dienaressen van de H. Maria haltes die met de Reformatie te maken hebben. Het museum toont historische geschriften van Luther in boekvorm (de gedrukte complete werken van Maarten Luther in delen), alsmede de originelen van de reliëfs van de protestantse vorsten in de kelderruimten van het museum. Kopieën van de reliëfs bevinden zich op de hoektoren (Wolfgangsbau) van het middenschip, die “De Lamp” wordt genoemd.

Politiek

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2019 was de CDU opnieuw de sterkste partij met een aandeel van 32 procent van de stemmen. De resultaten van de andere partijen:

• Die Linke: 19,4 procent
• SPD: 13,7 procent
• FDP: 19,3 procent
• Die Grünen: 8,8 procent
• BBG: 4,6 procent
• EB Weiss: 2,1 procent

Dr. Silvia Ristow (Die Linke) werd op 17 oktober in een tweede ronde verkozen tot nieuwe burgemeester van Bernburg met 69,4 procent van de stemmen. Thomas Gruschka (CDU) kreeg 30,6 procent van de stemmen. Ristow zal op 1 maart 2022 de oude burgemeester Harry Schütze vervangen.

Cultuur en toerisme

Dierentuin Bernburg

Als onderdeel van het recreatiegebied Krumbholz in het natuurpark Neder-Saalevallei ligt de dierentuin van Bernburg direct aan de Saale. Het werd in 1909 opgericht en beslaat nu een oppervlakte van 8,5 ha. Er worden meer dan 900 exemplaren van ongeveer 125 wilde diersoorten en huisdierenrassen tentoongesteld. Het doel is een aantrekkelijke selectie van de dierenwereld te presenteren in ruime, bijna-natuurlijke leefruimten. Bijzondere aandacht wordt besteed aan het fokken van bedreigde diersoorten en van diersoorten die zelden in dierentuinen worden getoond. De tocht voert door de gebieden van Afrika, Eurazië, Australië en Amerika.

De dierentuin van Bernburg neemt deel aan verschillende Europese programma’s voor instandhoudingfok (EEP) en is een partner van de Stiftung Artenschutz. De dierenpopulatie is geregistreerd bij het internationale dierinventarisatiesysteem ISIS en kan wereldwijd worden geraadpleegd. Het kantoor van de Duitse dierentuinvereniging is in 2008 naar de dierentuin van Bernburg verhuisd. Bezoekersaantallen 2020: 83.100.

www.tiergarten-bernburg.de

Saalefee

De bemanning van het passagiersschip MS “Saalefee” heet de bezoekers van harte welkom in de oude residentiestad Bernburg (Saale). De pier bij de Tiergarten is het vertrekpunt van de boottochten die de gasten door het natuurpark Neder-Saalevallei voeren. De boot vaart stroomafwaarts van Bernburg naar Calbe en stroomopwaarts naar Wettin.
Er worden regelmatige boottochten, rondvaarten, sluistochten, dagtochten en maanlichttochten aangeboden. Passagiers ontdekken vanaf de rivierzijde het betoverende uiterwaardenboslandschap en de natuurlijke fauna en flora die de uiterwaardenbossen langs de loop van de rivier in het prachtige Saale-dal te bieden hebben. Het volledig van airconditioning voorziene schip biedt een uitstekende catering.

www.bernburger-freizeit.de/freizeit-kultur/ms-saalefee/

Museum Schloss Bernburg en Eulenspiegelturm

Het Museum Schloss Bernburg wordt in 2021 gesloten. Na uitgebreide bouwwerkzaamheden en een herinrichting van de permanente tentoonstellingen zal het museum in de zomer van 2022 heropenen. De Eulenspiegelturm en de Kunsthalle Bernburg zijn open.

www.bernburger-freizeit.de/freizeit-kultur/museum-schloss-bernburg/

Veerboot „Einheit“

De vermelding van een veerverbinding in de geschiedenis van Bernburg gaat terug tot de 15e eeuw. Bestaande bruggen werden vaak verwoest door overstromingen of ijsgang, zodat de enige manier om de Saale over te steken de veerboot was. De Fährgasse in de dalstad van Bernburg herinnert hier nog aan. De huidige passagiersveerboot, de motorveerboot “Einheit”, vormt sinds 1966 de ideale verbinding tussen de bergstad en het recreatiegebied “Krumbholz” voor voetgangers en fietsers en kan tot 110 personen vervoeren.